O Ilindanu 2015 

Ova aktuelizacija sajta www.grbalj.org stavlja pod lupu nekriticku i nicim podkrijepljenu praksu stavljanja prefiksa "srpski" ispred svih pojmova koji se odnose na pravoslavne stanovnike Grblja i Boke sa nagalaskom na analizu, od Dr. Gorana Komara za stampu pripremljene knjige "Libro ot Gerblja", autora savinskog monaha Kirila Samardzica iz 1750-te godine. Koliko je Srpstva u originalnom spisu monaha Kirila kazuje nas tekst u rubrici "Stanovnistvo Grblja" u podrubrici "Tradicija i narodna obiljezja".  

Kome je potreban taj pridjev "srpski" ispred svega i svacega u Grblju?

 Potrebno je izvrsiteljima u pokusaju Garasaninovog nacertanja, da nadomjeste istorijski nedostatak pridjeva "srpski" kod Grbljana i uopste Crnogoraca do pjesnickog srbovanja vladike Rada i dinastickog srbovanja Nikole Mirkovoga, a to je Srpska pravoslavna crkva osnovana 1920-te godine voljom regenta drzave SHS, Aleksandra Karadjordjevica. Treba i hobipiscima srpskih nacionalnih bajki poput Dr. Komara i Vaska Kostica i slicnih u Boki i sirom Crne Gore.

Sto je u ovome ohrabrujuce je, da je aktuelna vlast u Srbiji osim dokonog Predsjednika Nikolica, ukinula finansijske doznake prosrpskim organizacijama u Crnoj Gori, kao i tajno "Ministarstvo za Crnu Goru" pri Kabinetu Borisa Tadica u liku g. Djordjevica sa svojim saradnicima. Sada dobijaju nesto novca od ruske ambasade u Podgorici, pa imamo i sto vidjet, da crnogorski ili bokeljski cetnici slave sa Rusima sovjetske pobjede nad fasistima i logicno njihovim slugama cetnicima, koji su ovim danasnjim cetnicima ideoloski djedovi.

 O TEMPORA, O MORES.

Umorili se nijesmo, ostajemo nesanica sve slabijem, ali jos uvijek prisutnom ideoloskom potomstvu Ilije Garasanina, Nikole Pasica i Draze Mihailovica u Grblju i Boki.

Ne zeleci da se poistovjecujemo sa komunistickom ideologijom koja nas je takodje kostala mnogo toga, ipak upucujemo prikladnu poruku spanskih komunista, ideoloskom srodniku gore pomenutih, generalu Franku:

 NO PASARAN !  tj. u prenosnom znacenju NECE VAM PROC !

 Ovog puta je o Ilindanu, krsnoj slavi Popovica, aktuelizovana i mnogim novim podacima prosirena rubrika "Popovici Zagora".

Dr. Nenad Popovic

Novo na grbalj.org-u:

U rubrici "Stanovnistvo Grblja" u podrubrici "Tradicija i narodna obiljezja" citajte analizu knjige Dr. Gorana Komara "Libro ot Gerblja" pod naslovom: " Kudj se djelo navodno Srpstvo Grbljana po Dr. Komaru u originalnom tekstu "Libro ot Gerblja" na 1750 godinu?"

 U rubrici "Religija i kulturno blago Grblja" procitajte "Kazivanje Pera Boza Vojinova Popovica o nacinu zivota, obicajima i toponimima sela Zagora i njene blize okoline"

 U rubrici "Popovici Zagora" citajte sadrzaj znacajno prosirene rubrike o Popovicima iz Zagore. 

Maj 2013

Profesionalne obaveze su me sprijecile da se nova aktuelizacija www.grbalj.org ceka dvije godine, od aprila 2011. Neki su vec pomislili da sam se umorio od borbe za otkrivanje druge strane Grblja. Ne, kako sam perjanici srpske ideje u Grblju obecao, ostacu ja sa mojim saborcima vasa nesanica, koja vas podsjeca na stvari koje zelite zaboravit i kako kazete „jeste to tako, ali mi to vise ne volimo cut“.
Nazalost zbog jos uvijek nepotpunih podataka za nekoliko sela u Grblju, ne mogu objaviti konacne rezultate popisa iz 2011, ali broj nacionalnih Crnogoraca na teritoriji Grblja se povecao od 2003 za vise od 200, tako da se broj Crnogoraca sa 819 podigao na preko 1000. Ovu brojku potvrdjuje i Prof. Ljubo Macic u njegovoj monografiji o Grblju stampanoj krajem 2011 godine. Novost ovog popisa je da oko 600 Grbljana po prvi put ima priliku da izjavi da govori crnogorskim jezikom i kako nam podaci sa terena govore, oko 900 Grbljana podrzava Crnogorsku pravoslavnu Crkvu.
Zbog jos nerijesenog crkvenog pitanja u Crnoj Gori oni svoje vjerske obrede vjencanja, krstenja obavljaju kod oca Ivana Pajovica starjesine crkve Sv. Petra cetinjskog u starom gradu Kotoru i nadaju se da ce ubrzo naci na razumijevanje svojih plemenika koji podrzavaju srpsku Crkvu, da crnogorski pop vrsi obrede i na grbaljskim grobljima prilikom sahrana ili pomena.
I ova kao i prosla aktuelizacija ima za temu I svjetski rat i osvjetljavanje uloge Grbljana u tom ratu kao crnogorskih patriota koji su rizikovali smrtnu kaznu, jer je Austrija tretirala njihov angazman na strani crnogorske vojske kao veleizdaju.
Interesantna je mala epizoda iz knjige Marka Sovrana o grbaljskim dobrovoljcima 1912-1918 koju je nerado ostavio u knjizi, a na insistiranje saradnika koji su mu te podatke dali i koji su mu zamjerali da knjizi daje pecat njegovog licnog politickog ili nacionalnog ubjedjenja koji ne korespondira sa osjecajima jednog dijela Grbljana. Naime, crnogorski dobrovoljci iz Grblja Krsto Nikov Ljubanovic, Sreten Vojinov Ljubanovic, Ivo Mitrov Zec i Niko Krstov Gluscevic su bili u obezbjedjenju Kralja Nikole kada je isao za Gaetu. Tamo im je Kralj saopstio da ne mogu dalje da ga prate za Francusku, pa im je ponudio da idu na Solunski front, da se vrate kuci u Grbalj ili da idu za Ameriku i da im on plati put. Kuci ih je cekala smrtna kazna, u srpsku vojsku nijesu htjeli, pa su svi cetvoro posli u Ameriku dje je egsistirala jaka crnogorska iseljenicka zajednica i dje je pod arhimandritom Janjusevicem CPC trajala desetak godina duze nego u samoj Crnoj Gori koju je srpski regent Aleksandar ukinuo i pripojio novoj sprskoj Patrijarsiji.
Kako su se tada osjecali nacionalno nasi djeovi i pradjedovi i koje su muke prolazili Grbljani koji nijesu htjeli prodavati nacionalni osjecaj za veceru mozete procitati u tekstu koji cemo staviti u rubriku: Istorijski tekstovi.
Iz zabranjene memoarske knjige u vrijeme karadjordjevicke diktature i okupacione vladavine Crnom Gorom, Dr. Stevana Bajkovića, Grbljanina iz sela Kovaca, objavljujemo šire izvode, koji govore o brojnim otvorenim i zakulisnim rabotama zvaničnika Srbije i njenih eksponenata u Crnoj Gori, uperenih protiv kralja Nikole, a posebno protiv crnogorskih državnih i nacionalnih interesa. Ovaj crnogorski patriota i oficir ruske, crnogorske i francuske vojske je rodjen 1883. godine od oca Nika Bajkovica i majke Mare popa Djura Popovica iz Zagore. To je covjek koji je rano prozreo veleizdajnika Andriju Radovica, ali nesrecom za Crnu Goru, narod i dinastiju njegov apel nije dospio do staroga Kralja. Sorbonski djak, doktor medicine, ruski diplomata, poliglota zavrsava svoj zivot u Podgorici ratne 1943 godine, ne docekavsi da Crna Gora povrati svoju drzavnost u okviru socijalisticke Jugoslavije i njeni gradjani povrate pravo da se sa ponosom zovu imenom crnogorskim kao on nekada prolazeci Golgotu koju su mu cinjeli navodna braca i saveznici Srbi: “Crnogorac sam po pripadnosti, a po svome vaspitanju ja sam Francuz.“
Odje ce biti objavljena kraca verzija, jer se komletna autoboigrafija Steva Nikova Bajkovica priprema za stampu od njegovog sinovca Ljuba Ivova Bajkovica i tom knjigom ce se Crnogorci iz Grblja simbolicno zahvaliti ovom patrioti koji ni po cijenu zivota nije htio pokleknuti pritiscima srpskih agenata i Karadjordjevickih crnorukasa. On i njegov prijatelj Grbljanin Ivo Jovov Tucevic iz Glavata su svjedoci koliko je crnogorskih patriota samo u Grckoj platilo zivotom svoju lojalnost zemlji, naciji i Kralju.

Stevo Nikov Bajkovicu, vjecna ti slava i hvala! 

Dr. Nenad Popovic

novo na grbalj.org-u:

U rubrici "Grbaljske aktuelnosti" citajte o licnostima iz Grblja koji uzimaju aktivnog ucesca u crnogorskom drustvenom i politickom zivotu kao i o tekucim desavanjima u Grblju. 

U rubrici "Istorijski tekstovi o Grblju" citajte postavljeni potresni tekst o Golgoti Steva Bajkovica tokom I svjetskog rata.

April 2011

Od zadnje aktuelizacije sajta www.grbalj.org desavale su se novosti na podrucju Grblja. Na Lucindan i dan Sv. Petra cetinjskoga je osnovan inicijativni odbor za osnivanje crkvenog odbora CPC za Grbalj. U odbor su usli postovaoci i vjernici CPC iz Grblja i grbaljske diaspore i on broji 15 clanova. Krajem godine je kao podpresjednik opstine Budva optuzen i uhapsen Dragan Marovic, rodom iz Krimovica i brat Sveta Marovica. Cuju se glasovi da hapsenja u Budvi imaju politicku pozadinu,a cuju se i oni koji kazu da su optuzbe osnovane.
Grbljani, pustimo pravosudje da radi svoj posao i optuzene da se brane, a do okoncanja sudskog proceca i presude, svako je pravno nevin. Sveto Marovic se svojim doprinosom pobjedama njegove stranke, osmisljavanjem kampanje za nezavisnost Crne Gore i argumentovanom javnom kritikom antidrzavnih djelatnosti SPC i njenog namjesnika u Crnoj Gori gospodina Radovica, zamjerio Grbljanima prosrpske politicke i crkvene orijentacije. Likovanje istih Grbljana zbog trenutne situacije u kojoj se Marovici nalaze nije bas cojstveno, jer su mnogi od njih kucali na vrata Marovica i nijesu bivali odbijeni iako su bili u suprotnom politickom taboru.
Tema ove aktuelizacije ce biti opet I svjetski rat i ucesce Grbljana primarno na strani svoje matice Crne Gore i dinastije Petrovic-Njegosa. Kada citate knjige i clanke autora srpske politicke misli u Boki i Grblju, pomislicete da Petrovica vec od 1914 vise nije postojalo, jer im redovi vrve od Karadjordjevica i njihovih ratnih “podviga”. Bjezanija preko Crne Gore i Albanije u stilu kosovske bitke od realnog poraza pretvara se u velicanstvene strateske pobjede srpskog oruzja. Sve vec dobro poznato. Ono o cemu ljubomorno muce, je da su Grbljani masovno ucestvovali i ginuli na lovcensko-grbaljskom frontu koji je dijelio Grbalj na zapadnu trecinu pod austrijskom okupacijom i istocne dvije trecine oslobodjene akcijom katunske i grbaljske narodne vojske. Nakon proboja fronta na Bozic 1916, zbog namjernih strateskih gresaka srpskog komandanta Pesica, kome je Kralj velikodusno povjerio komandu svih crnogorskih snaga, ranjeni i ostali grbaljski dobrovoljci odstupaju sa Kraljem za Podgoricu i dalje u egzil u Gaetu i Francusku. Mnogi Grbljani koji nijesu htjeli iz crnogorske preci u srpsku vojsku, zavrsice u zatvorima po Korzici. Pregledom lista crnogorske Vlade u egzilu “Glas Crnogoraca”, se vidi koliko je Grbljana cak 1918 i 1919, poslije sramne Podgoricke skupstine ostao u tudjini uz svojega Kralja.
Grbljani, vi koji ste protiv ove obnovljene drzave, procitajte imena vasih djedova i pradjedova koji su znali ko je njihov Kralj i sto je njihova domovina. Nadam se da ce vam se zacrvenjet obrazi od stida, jer ste se u vasim anticrnogorskim djelatnostima pozivali upravo na njih, vase i nase djedove i pradjedove koji su ocigledno osjecali, mislili, govorili i pisali drugacije od vas danas. 
Oni nijesu mogli drugacije, jer su se u Sv. Petra i sve Petrovice kleli, a on im je za svojega vijeka kao ostalim Crnogorcima porucivao:

(pogledajte ovaj tekst ili fotografiju ispod).

Dr. Nenad Popovic

novo na grbalj.org-u :
U rubrici „Grbaljske aktuelnosti“ citajte o protestima Grbljana protiv izgradnje deponije na Tresanjskom mlinu i ponovnom otvaranju kamenoloma u Ljesevicima.
U rubrici „Istorijske karte, gravure i fotografije Grblja“ pogledajte novopostavljene istorijske karte Grblja i okoline iz 18 vijeka venecijanskog autora Zatta-e i francusku vojnu kartu podijeljenog Grblja 1914-1916 godine.
U rubrici „Istorijski tekstovi o Grblju“ procitajte tekst protesta nakon izdaje Andrije Radovica i potpise preko 40 Grbljana ispod njega. O tuznoj sudbini Grbljana, Brajica, Maina i Pobora vjernih Kralju Nikoli procitajte ponovo u tekstu MARKO Đurov IVANOVIĆ : CRNOGORSKI KRSTAŠ BARJAK NA LOVĆENSKOM I SOLUNSKOM FRONTU (1914-1918) 

Jul 2010

 U proslom aktueliziranju sajta grbalj.org smo najavili dalje priloge o desavanjima u Grblju za vrijeme I svjetskog rata. Medjutim, zadnjih sedmica se priblizavanjem vruceg ljeta nametnula i vruca tema koja zaokuplja gradjane pravoslavne vjeroispovijesti u Crnoj Gori vec skoro 20 godina. Cime se ovo crkveno pitanje nametnulo za naslovnicu ove aktuelizacije sajta? Ovim:
-Jos od proslog ljeta, a zadnjih mjeseci u vecem broju dolaze na ovu adresu pisma Grbljana iz diaspore, a jos vise iz samoga Grblja sa pitanjem, kada ce se konacno formirati crkveni odbor Crnogorske pravoslavne crkve Grblja!
-Namjesnik Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori, g.Radovic je konacno priznao ono sto je cijelih 20 godina poricao. „Mitropolija je, ruku na srce, pocetkom 20. vijeka slovila kao autokefalna, ali miloscu i voljom Kralja Nikole“ kaze g. Radovic. Potvrdu autokefalije CPC je pisac ovih redova dobio od apsolventa Beogradskog teoloskog fakulteta jos 1992 godine u studentskom domu na Karaburmi: „To je bilo stvarno tako (CPC autokefalna), ali im (Crnogorcima) to ni za zivu glavu ne smijemo priznati“.
-Ovih dana je objavljeno istrazivanje CEDEM-a dje obradjuju izmedju ostalog podrsku i pripadnost Crnogorskoj ili Srpskoj crkvi crnogorskih gradjana. Poznato je da u Crnoj Gori veliku religijsku vecinu od 74% cine pravoslavci ili preko 460 000 stanovnika. U Grblju je taj procenat 99,9%. Analizom podrske bilo SPC-u(11,7%), CPC-u(6,1%) ili nijma objema (35,4%) zbrajanjem i dividiranjem proizilazi da SPC ima oko 55,2% a, CPC 44,8% podrske medju vjernicima pravoslavne vjeroipovijesti u Crnoj Gori.
Hoce li se tokom ovog vrelog ljeta rijesiti ovo vrelo unutarcrnogorsko pitanje, tesko je reci. Predugo sigurno necemo cekati, jer Evropska Unija trazi rijesenje tog pitanja. Crkveni odbor Crnogorske crkve Grblja po mojoj licnoj procijeni moze biti osnovan uz Bozju i pomoc Sv. Petra cetinjskoga do njegovog praznika Lucindana, ako ne i prije. Sa podrskom od 55,2%, SPC u Crnoj Gori podrzava osim 198 000 Srba i nekih 60 000 etnickih Crnogoraca. Kako ce se Srbi postaviti prema svojem Mitropolitu koji ih je vodio u sve izgubljene bitke tokom raspada Jugoslavije i koji je sada priznao autokefalnost Crnogorske crkve, moraju da odluce sami. Ovih 60 000 etnickih Crnogoraca koji ga smatraju duhovnim vodjom i kome su slijepo vjerovali, bi trebali da preispitaju podrsku covjeku koji pretenduje da bude duhovnik, a lagao ih je dugih 20 godina. Sampion licemjerja, da bi bruku svoju zabasurio uslovljava povratak autokefalije povratkom monarhije u Crnu Goru. Spontano u saljivom stilu rekao bih: Risto Cirov, ne reci dva put, Princa vec imamo. Mozda bih prijatelja Nikolu Petrovica Njegosa, po uvjerenju republikanca, mogao ubijediti da preuzme tron. Ipak da ne ulazem u tu rabotu, covjeka mozes drzati za rijec, Rista nemas zasto!
Pozitivno u svoj ovoj prici je da su mnogi nekadasnji sliepi podrzavaoci prosrpske politike SPC-a i asimilizacije Crnogoraca iz Grblja, koja je kulminirala prije dvije godine osvestavanjem “manastira” SPC u kovackom zaseoku Bjelosevici, neki na jedno, a vecina na oba oka progledali. U cudu su se nasli Grbljani koji su zadnjih godina rjedje prolazili kroz Bjelosevice, gledajuci novosagradjeni “manastir”. U tom momentu su imali utisak das u se nasli ili u srcu Sumadje ili nedje u juznoj Srbiji. Graditelji, eto nijesu bili dovoljno inspirisani manastirima od Savine, preko Pastrovica do Skadarskog jezera, te ne nadjose u njima primjer za projekat novog manastira u Grblju. Napravili su ga sa predumisljajem u srbijanskoj niskobudzetnoj (opeka i drvo) arhitektektonskoj verziji, da bi za 100 godina mogli “argumentovano”, da se pozivaju na srpsko graditeljsko nasljedje u Grblju. Ovo im ipak nije proslo ni kod Crnogoraca, a ni kod Srba iz Grblja. O izgledu manastira su im komentari identicni. Zbog osoba koje u srpskom manastiru borave, Grbaljski Srbi vecinom pobozni i bogobojazljivi ljudi imaju ozbiljne brige, da im se to nevoljno gostoprimstvo kakvom nesrecom ne vrati. Osim ovog prosvijetljenja dijela grbaljskih Srba, pozitivno je i to da kod njih raste tolerancija i razumijevanje za Grbljane koji ne zele da ih pred Bogom zastupa Ristov kadar, kao i to da srpska trobojka nema sto da trazi na zajednickim crkvama po Grblju. Isto tako kroz licne kontakte provijava stav da bi na pokajanjima trebao savako da dovodi svjestenika po svojem osjecanju i da bi se to od ostalih Grbljana moralo postovati.
Skeptici sa crnogorske i razjareni protivnici sa srpske strane su mi pocetkom maja 2006, sugerisali da bolje nista ne preduzimam na ovom planu, jer se u Grblju svakako nista ne moze promijenit ili vratiti na staro. I jednima i drugima sa velikim zadovoljstvom odgovaram Galilejevim rijecima:

EPPUR SI MUOVE               IPAK SE (O)KRECE

Dr Nenad Popovic

novo na grbalj.org-u:
U rubrici „Grbaljske aktuelnosti“ citajte o sopru NVO Mrcevo polje sa opstinom Budva,kao i o peripetijama belgijskog Konzula u CG i graditelja na brdu Spas iznad Jaza sa republickim vlatima oko potrebnih dozvola.
U rubrici „Religija i kulturno blago Grblja“ pogledajte sliku manastira Podlastva primjera grbaljsko-crnogorske graditeljske tradicije i slike “manastira” u Bjelosevicima gradjenog za Grbalj “tradicionalnim” sumadijskim stilom. 

Januar 2010

 Na Badnji dan 06.01.2010 godine sjecacemo se jedne velike tragedije crnogorskog naroda u I svjetskom ratu. Po najnovijim podacima iz 2008 godine, 06.01.1916 na brodu „Brindisi“ koji je potonuo u Medovskom zalivu, bio je 561 dobrovoljac najvecim dijelom iz Crne Gore ali i iz drugih juznoslovenskih zemalja. 395 rodoljuba je pritom poginulo, a samo ih se 156 spasilo.
Medju utopljenicima su bila i sestorica Grbljana koji su iz Amerike i Kanade pohitali da pomognu vec posustaloj crnogorskoj vojsci koja je drzala polozaje u Grblju. Evo njihovih imena:
-Rade Ilijin Radjenovic (Prijevor)
-Mico Tripov Vuksic (Sutvara)
-Marko Djurov Ilic (Zagora)
-Vuko Radov Lazarevic (Glavaticici)
-Stevo Prelev Paovic (Lastva Grbaljska)
-Stanko Djurov Popovic (Zagora)
Petorica Grbljana su prezivjela Medovsku katastrofu i time uspjeli da ispune obavezu prema otadzbini koju su preuzeli polozenom zakletvom pod crnogorskom zastavom nakon okupljanja u kanadskom Halifaksu. To su bili:
-Ilija Jokov Janovic (Seoca)
-Vuko Nikov Kralj (Gorovici)
-Milos-Milo Radov Midorovic (Zagora)
-Ivo Stevov Sovran (Sisici)
-Vuko Savov Dobrisa (Tresnjica-Kubasi)
Imena ovdje pomenutih i drugih grbaljskih dobrovoljaca u ratovima 1912 do 1918 oteo je zaboravu svojom knjigom Marko S. Sovran i zato mu svi Grbljani duguju veliku zahvalnost. Medjutim, ukoliko neko ima ambiciju da publikuje knjige o dogadjajima iz proslosti, osnovni postulat kojeg mora da se drzi je, da vjerno prenosi saznanja do kojih je dosao istrazivanjima, sto Marko, u slucaju prenosenja teksta zakletve kojeg su izgovarali dobrovoljci u Halifaksu, nazalost nije ucinio. Sto vise, poklekao je iskusenju da u knjizi dje pominje slavne pretke svih nas Grbljana, provuce svoje licno politicko i nacionalno opredjeljenje i pokusa da ga u knjizi predstavi kao opste grbaljsko. Ovo su mu zamijerali i neki od saradnika koji su mu pomagali oko podataka o dobrovoljcima iz pojedinih grbaljskih sela. Jos neprihvatljivije od toga je izmjena teksta zakletve, kojeg je prilagodio svom oku i uhu. Zakletva po volji Marka Sovrana glasi ovako:
„Zaklinjem se sinovskom ljubavlju svoga roda; -Zaklinjem se slovenskom krvlju svoga oca i plemenitim mlijekom majke svoje; -Zaklinjem se ratnickim pepelom nasih predaka, svetim prahom rodjene grude nase; -Zaklinjem se dubinom naseg dubokog Jadranskog mora, visinom neba, velikom suncem slobode - da cu stajat junacki, neustrasivo rame zu rame, bok zu bok SRPSKE VOJSKE, u svetoj borbi za oslobodjenje i ujedinjenje Jugoslovena, do posljednjeg daha, do zadnje kapi krvi. Tako mi pomogao veliki Bog prava, pravde i istine.“
Original citiran i objavljivan od mnogih istoricara, izmedju ostalih Vlada Gojnica , Milana Bulajica i drugih glasi ovako:
“Zaklinjem se sinovskom ljubavlju svoga roda, zaklinjem se slovenskom krvlju svoga oca i plemenitim mlijekom majke svoje, zaklinjem se patničkim pepelom naših predaka, svetim prahom rođene grude naše, zaklinjem se dubinom našeg širokog Jadranskog mora, visinom neba, velikim suncem slobode – da ću stajati junački, neustrašivo rame uz rame, bok uz bok CRNOGORSKE I SRPSKE VOJSKE, u svetoj borbi za oslobođenje i ujedinjenje Jugoslovena, do posljednjeg daha, do zadnje kapi krvi. Tako mi pomogao veliki Bog Prava, Pravde, Istine i Slobode”.
Pomenute zasluge Marka Sovrana mu ne daju imunitet za dnevno politicke manipulacije sa istorijskim cinjenicama. Nosioci srpske misli u Grblju, do maja 2006 od nikoga javno ometani u svojoj misiji denacionalizacije Grbljana, treba da znaju da smo budni i da njihova “nesanica” www.grbalj.org traje i istrajava u intelektualnoj borbi da predstavi i onu drugu, crnogorsku stranu Grblja.
Ovim najavljujemo seriju tekstova o Grblju i Grbljanima u I svjetskom ratu, temi rado izbjegavanoj od nosioca srpske misli u Grblju, jer ona najbolje pokazuje privrzenost Grbljana matici Crnoj Gori od koje su bili otrgnuti voljom velikih sila i njihovu zakletost dinastiji Petrovica.
Dr Nenad Popovic

novo na grbalj.org-u:

U rubrici „Grbaljske aktuelnosti“ citajte jos jednom jasno ponovljen stav gradonacelnice Kotora Maje Catovic o deponiji na lokaciji Tresanjski mlin, mukama grbaljskog pomorca Marka Antovica u Grckoj i razmisljanja o Crnogorskoj Crkvi i njenom zadnjem autokefalnom poglavaru pred ukidanje 1920 godine, Glavacaninu i arhiepiskopu cetinjskom Mitrofanu Banu, Krimovcanina Svetozara Marovica. 

Jul 2009

 Ostaci nekadasnje miloseviceve propagandne masinerije u Boki, koji je imao izuzetan doprionos denacionalizaciji grbaljskih Crnogoraca pocetkom devedesetih godina proslog vijeka, nakon sto su ih srpski mediji (Politika, Glas javnosti, Srpsko nasledje i.t.d) pustili niz vodu nakon referendumskog neuspijeha, nasao je udomljenje na kraju svoje destruktivne epopeje u lokalnom i od nas zbog upotrijebe ekavice, vec pominjanom „Srpskom glasu Boke“. Iako su sve intelektualne bitke u Crnoj Gori i Boki izgubili, oni i dalje dijelu Grbljana stalo dosipaju onu, prosli put pominjanu „losu maginjacu“ od koje se tesko trijezni. Sve ovo u formi tekstova u pomenutom listu ili preko pred referendum u Srbiji stampanih knjiga. Kako oni ne namjeravaju da prestanu, bacili smo pogled na knjigu Srpska narodna garda u Kotoru, tek da ne misle da smo ih zaboravili. Citajuci knjigu, autor nam daje utisak da je to bila masovna organizacija sa kojom se identifikovalo svo pravoslavno (po autoru srpsko) stanovnistvo Boke, i da svi koji su nesto znacili i vrijedjeli u Boki bili clanovi Srpske narodne garde u Kotoru. Posto autor iz Grblju susjednih Krtola same Grbljane kiti epitetom „najsrpskiji u Srpstvu“ pomislili smo da ce od predpostavljenih 1000 clanova, minimum 800 biti Grbljani. Zato su nam posebno bili zanimljivi spiskovi clanova garde iz Grblja i dosli smo do vrlo interesantnih, ali po perjanicu Srpstva u Boki razocaravajucih rezultata.

 Dr. Nenad Popovic 

Novo na grbalj.org-u:

Rubrika „Stanovnistvo Grblja“ u podrubrici „Tradicija i narodna obiljezja“ pod naslovom „O navodnoj pripadnosti Grbljana srpskoj naciji“ citajte kratku analizu o zastupljenosti Grbljana u famoznoj Srpskoj narodnoj gardi iz Kotora.

U rubrici „Istorijski tekstovi o Grblju“procitajte kako su isle granice Crne Gore u vrijeme Ivana Crnojevica iz pera Hercegovca arhimandrita Nikifora Ducica. Zanimljivo, jer neki Grbljani danas tvrde da je Grbalj od sloma Nemanjica, bio samo pod Venecijom i Austrijom, a nikad sa Crnom Gorom. 

U rubrici „Grbaljske aktuelnosti“ citajte tekst o nasem zemljaku u Londonu, gospodinu Radu Maricu rodom iz Zagore.

April 2009

Samo cetri mjeseca nakon izborne katastrofe prosrpskih partija na opstinskim izborima u Kotoru, kada im je poslije 11 godina DPS preuzeo primat medju grbaljskim biracima, izmaklo im se jos jednom tlo pod nogama. Desava se upravo ono sto mi je poslije referenduma govorio jedna mudra grbaljska starina: „Neno, drzavu smo obnovili bez njihove pomoci, neka pusti ih, otrijeznjivat ce se polako od njihovog srpskog nacionalizma, kao od lose maginjace. Jednog dana ce im se pamet prosvijetlit i dat ce nam bracku ruku da zajedno gradimo Grbalj i Crnu Goru“. Ovo se desava, mnogo brze nego sto smo ja i ovaj Grbljanin ocekivali: 27. marta je DPS-SPD uzeo u Grblju 39,1% glasova, SNP je sada preuzela primat medju prospskim strankama sa 22,3%, nekada neprikosnovena NSD ima sada 15,1%, NS-DSS 8,9%, SNL 3,4%, PZP 3,3%, stranka penzionera 2,2% i LP-DC 0,9%. Odnos procrnogorskih i prospskih partija je trenutno 43,3% prema 50,8%,sto znaci da je srpska ideja u Grblju za samo cetri mjeseca izgubila 13% podrske, ili gledajuci od referenduma 30% podrske medju Grbljanima.

Dr. Nenad Popovic


novo na grbalj.org-u:

U rubrici „Grbaljske aktuelnosti“citajte o inicijativi nekih porazenih politickih struktura za osnivanje grbaljske opstine, kao i par predizbornih informacija iz Tivta ciji su akteri bili Grbljani. Gradnja deponije na lokaciji „Tresanjski mlin“ nazalost je jos uvijek kod Vlade CG aktuelna.

U rubrici „Religija i kulturno blago Grblja“procitajte tekst Zlate Marjanovic „Narodna muzika Grblja“.
Izvanredno analiticki uradjen tekst Dragane Lalosevic „Obredna ishrana u Grblju“ iako po sadrzaju tu ne pripada, iz tehnickih razloga stavicemo privremeno u rubriku „Istorijski tekstovi o Grblju“

Novembar 2008

9-tog novembra ove godine doslo je do tektonskih pomijeranja tla u Grblju sa posljedicnim katastrofalnim zemljotresom. Bogu hvala, nije bio seizmicke, vec samo izborne prirode. Naime desilo se ono sto mnogi nijesu tako brzo ocekivali. Nakon 11 godina, DPS CG je pojedinacni pobjednik na izborima u Grblju sa 31,8%, druga je do sada neprikosnovena Srpska lista sa 29,4%, treci SNP28,1%, zatim NS sa 5,3%, SDP sa 2,1%, PZP sa1,1%, LP sa 0,5%, HGI sa 0,2%. Pomenuti „zemljotres“ nije rusilacki vec upravo suprotno, restaurira polako ali sigurno crnogorsku nacionalnu svijest u Grblju, skoro u potpunosti srusenu naletom srpskog nacionalizma krajem osamdesetih godina proslog vijeka. Odnos procrnogorskih i prosrpskih partija je trenutno ca.36,5% prema 63,5%, sto ako znamo da je na referendumu odnos navodno bio ca. 20% prema 80%, znaci da je srpska ideja ovim zemljotresom izubila ca. 17% tla pod nogama. Sa nestrpljenjem cekamo republicke izbore 2009, a jos nestrpljivije novi popis stanovnistva u Grblju. 

Dr. Nenad Popovic 

novo na grbalj.org-u:

U rubrici „Grbaljske aktuelnosti“ citajte komentar izbora u Kotoru sa akcentom na Grbalj, Krimovcanina Svetozara Marovica.

U rubrici „Religija i kulturno blago Grblja“ procitajte tekst Jovana Martinovica o arheoloskim nalazistima Velja i Mala Gruda u Grblju. 

Septembar 2008

 Ova aktuelizacija sajta grbalj.org stavlja pod lupu nekriticki mitoloski pristup nosioca srpske ideje u Grblju prema raskoj dinastiji Nemanjica.
Kada bi nekome od njih, zadnjih 20 godina njihanih u krilu Amfilohijevih svjestenika, pokupljenih sa svih izgubljenih srpskih teritorija u Bosni i Hrvatskoj, rekao da je jedan Grbljanin tri puta pokusavao da ubije srpskog cara Dusana silnoga, zapjenio bi od bijesa.
Sto da se radi, prica o tom Grbljaninu je grbaljska tradicija i mogu, gore pomenuti svjestenici i njihovi pomagaci u nasim grbaljskim crkvama ako zele, na svakom zidu slikati svetorodne Nemanjice, a ovo promijenit ne mogu. Nasi stari su ovu tradiciju njegovali i prenosili sa koljena na koljeno 650 godina i to cemo nastaviti, mi Grbljani, koji ne patimo od zaboravnosti.
Njegos, u cije se srpstvo tako rado kunu, je odlicno znao ko su bili Nemanjici crnogorskom narodu pa time i Grbljanima, pa kaze jedko Simi Milutinovicu Sarajliji jednom prilikom:
»A DA COCE, BOZIJA TI VJERA, ZNAM JA TU VESELU SRBADIJU, NO KUD SU JOJ TI SINOVI JUNACI BILI, DOK JOJ NIJE BOG DA KARADjORDjA? TA VI SVI TAMO FASTATE JEDNOGA NJEGA JUNASTVOM; A KAD VI BOG NJEGA UZE IZMEDjU VAS, A VI SVI SUNOVRAT U TURSKI JARAM OPET!
NO KRSNA I SIROMASNA CRNA GORA NE HAJE NI ZA NEMANJE NI ZA MURATE NI ZA BUNAPARTE; ONI SVI BISE I PREMINUSE, I MAC SVOJ O CRNOGORCE DjEKOJI OPITASE, PA NESTASE, A CRNA GORA OSTADE DOVIJEKA I STRASNOGA SUDA, U SVOJOJ VOLJI I SLOBODI; A TO TI JE U SLAVI«.

(“Golubica” za 1843/44,5, 18-22)

Dobili smo nagovjestaj da ce se nasim aktivnostima pozabaviti i istorijski Institut SANU u Beogradu, jer postajemo ozbiljna smetnja njihovim vec godinama tekucim projektima sa SPC, na odnarodjavanju Crnogoraca u Grblju i Boki. Zahvaljujemo se na komplimentu. To nam je potvrda da smo na pravom putu.

Dr. Nenad Popovic

novo na grbalj.org-u: 

U rubrici „Grbaljske aktuelnosti“citajte izmedju ostalih i vijesti o uspjelim izlozbama dvoje umjetnika sa grbaljskim korjenima, vajarke Danijele Mrsulje i slikara Petra Picana. 

U rubrici „Religija i kulturno blago Grblja“ procitajte tekst Aleksandra Cilikova o manastiru Podlastva preuzetog sa montenegrina.net-a. 

U rubrici „Geografija i stanovnistvo Grblja“i u njenoj podrubrici „Narodna tradicija i obicaji“procitajte tri teksta koji govore o otporu Grbljana tudjoj dinastiji Nemanjica i sto su o njima nekada mislili i govorili Njegos i stari Grbljani. 

Januar 2008

U subotu 19.01. 2008-e godine u Radanovicima u simbolicnih „pet do 12“ odrzan je skup Grbljana i predstavnika kotorske Opstine na celu sa gradonacelnicom gospodjom Marijom Catovic, na kome je izrazeno neslaganje sa planiranim ponovnim stavljanjem u pogon deponije na Tresanjskom mlinu.
Suvisno je reci, da je i najvecim laicima, ekoloski i razvojno lokacija Tresanjski mlin, apsolutno nelogicna, a strucnjaci iz ovihoblasti su vec dali svoju rijec time sto je 1990-te, deponija zatvorena.
Htio bih posjetiocima sajta grbalj.org, koji ne poticu iz Grblja nagalasiti i istorijski znacaj tog mjesta za Grbljane. Naime, Tresanjski mlin se nalazi u geografskom centru grbaljskog plemena i bio je u nekoliko navrata u bogatoj istoriji Grblja zborno mjesto, dje su se skupljali Grbljani iz sve cetri knezine, da bi na plemenskom Zboru donosili odluke o dizanju ustanaka ili odatle odlazili u pomoc crnogorskim vladarima prilikom svih velikih okrsaja sa turskom vojskom, kao sto je bilo i jula 1712-te godine pred bitku na Carevom lazu.
Na skupu je poruceno "da za Grbljane u ovom trenutku nema vaznijeg pitanja, kao i da ono zahtijeva slogu i promisljenost, zbog cega niko od njih i nema pravo da bude nezainteresovan i da se pretvara da ga ovaj problem ne interesuje" sa cime se mozemo samo sloziti i ovim pozivamo sve Grbljane u domovini i diaspori da se za rijesenje ovog problema maksimalno zaloze.

Dr Nenad Popovic

novo na grbalj.org-u:

U rubrici „Grbaljske aktuelnosti“ procitajte kompletno saopstenje Savjeta mjesnih zajednica Grblja, koje je procitano na skupu u Radanovicima. 

Decembar 2007

Rezime, nakon 20 mjeseci rada internet stranice www.grbalj.org , po pitanju reakcija na sadrzaj stranice, je da na adresu webmastera i dalje stize jednaki broj pozitivnih i negativnih reakcija, sto govori o dubokoj podijeljenosti misljenja i nacionalnog osjecanja kod Grbljana.
Jedino sto se promijenilo kod kriticara grbalj.org-a je to, da su se ranije oni najcesce potpisivali imenom i prezimenom sto odgovara neustrasivom duhu nasih zajednickih predaka, koji nijesu nikada anonimno protiv necega protestvovali ili se “anonimno” dizali na oruzje. Zato ovoj grupi, istina nasih neistomisljenika, ali ljudi nepromijenjenog grbaljskoga soja, poklanjamo duzno postovanje i respekt koji zasluzuju. Za ove druge, koji nemaju hrabrosti da se ispod svojih rijeci potpisu imenom i prezimenom postoji kako u Grblju tako i u cijeloj Crnoj Gori, naziv koji oslikava njihov nizak nivo cojsko-junackih kvaliteta. Ljudi ovakvoga soja, Bogu hvala, nije bilo mnogo u Grblju, ali je eto ostao podjekoji do dana danasnjega.
Ovim putem se zahvaljujem svim Grbljanima u zemlji i iz diaspore koji su lijepim rijecima podrzali rad grbalj.org-a, kao i onima koji su dali svoj licni doprinos poboljsanju kvaliteta i brojnosti priloga na sajtu. Vi ste bili oni, koji su doprinijeli da se grbalj.org cita, o njemu diskutuje, dalje preporucuje, i cak od internet leksikona citira i linkuje.
Svim posjetiocima grbalj.org-a zelimo sve najbolje u Novoj 2008 godini i ugodne Bozicne praznike sa nadom da, ako ne ove a onda iduce godine nalozimo grbaljske badnjake sa vladikom Crnogorske Crkve Mihailom, makar pred jednom od 60-tak postojecih grbaljskih crkava.

Dr. Nenad Popovic

novo na grbalj.org-u:
U rubrici „Grbaljske aktuelnosti“ citajte o aktivnostima Udruzenja Crnogoraca Srbije „Krstas“ na registrovanju Crnogorske Pravoslavne Crkve u Srbiji i ucescu grbaljskih Crnogoraca iz Vojvodine u tome. Radi se o potomcima grbaljskih kolonista u Feketicima i Vrbasu. Predstavnik Grbljana je tom prilikom bio, Milo Milojko unuk cuvenog Mila Milojka iz Pobrdja i Dare Milojko rodom od Popovica iz Zagore (scer Krsta i Andje Popovic).
U rubrici „Istorijske karte, gravure i fotografije Grblja“ pogledajte novopostavljene istorijske karte Grblja i okoline iz 17, 18 i pocetka 19 vijeka.
U rubrici „Istorijski tekstovi o Grblju“ procitajte u odlomku iz feljtona Toma Grgurevica, sto je ruski konzul u Dubrovniku g. Jonin pisao o odnosima Katunjana i Grbljana 1869-te godine i koliko je to suludo da se odskora od strane srpske struje u Grblju oni pokusavaju predstaviti kao pripadnici dva razlicita naroda. 

Jul 2007

novo na grbalj.org-u:

U rubrici geografija i stanovnistvo Grblja i u njenoj podrubrici narodna tradicija i obicaji, procitajte o autenticnosti kulta Sv.Save u Grblju i tzv. legende o Savinoj glavici                                                                                                           
U rubrici istorijski tekstovi o Grblju je stavljena skracena verzija rada „Prevlaka“ arheologa Predraga Malbase kojim dokazuje da prva pravoslavna episkopija u Zeti nije bila na Prevlaci za zivota Sv. Save i govori o pocetku prelaska Grbljana i Miholjskog zbora sa katolicanstva na pravoslavlje tek polovinom 13. vijeka za vrijeme episkopa Neofita, cijelih 200 godina nakon podjele Hriscanstva na zapadnu i istocnu Crkvu.                                                                                       
Na kraju, onim Grbljanima koji mozda jos nijesu razumjeli ili prepoznali vec zapocete procese i primijenjene nacine asimilacije nad Crnogorcima u Grblju i Boki, najtoplije preporucujemo da citaju casopis „Srpski glas Boke“ na internet adresi www.srpskiglasboke.org . Tu mogu vidjeti kako se ugrozeno Srpstvo u Boki brani na „autenticnoj bokeljskoj ekavici“ od strane „autenticnog Bokelja“ Beloice, rodjenog i grobovima predaka vjekovima utemeljenog u crnogorskom dijelu Sandzaka. Medju autorima i saucesnicima u ovom pokusaju nametanja jezika ili izgovora susjednog naroda, nakon 1400 godina polabskoslovenske ijekavice u Boki i Grblju, nazalost se mogu vidjet i neka grbaljska prezimena. 

Mart 2007

novo na grbalj.org-u:

Ispravka u rubrici geografija i stanovnistvo Grblja: dosadasnji podaci o broju i nacionalnoj pripadnosti stanovnika Grblja objavljeni na ovom sajtu, su se bazirali na ciframa dobijenim iz popisa grbaljskih sela kotorske opstine. Promakla je nasoj paznji cinjenica, da  teritorija sela Prijevor sa Jazom pripada opstini Budva, te ovim putem preporucujemo da pogledate nove ispravljene podatke o nacionalnoj strukturi u rubrici stanovnistvo Grblja .  

U rubrici religija i kulturno blago Grblja pogledajte pismo vladike Danila ruskom caru iz 1711, dje medju crnogorskim nahijama (plemenima) koji su pod njegovom vlascu, na prvom mjestu pominje grbaljsku nahiju (pleme), kao i tekst Lucije Jelusic-Djuraskovic o manastiru Podlastva.

Februar 2007

 Nakon 10 mjeseci rada internet stranice www.grbalj.org moze se reci da je preko svih ocekivanja ispunila svoj cilj. Na samom pocetku se skoro cijela perjanica grbaljskog srpstva javila i adekvatno intelektu pomenutih sagovornika, na manje ili vise civilizovan nacin izrazila svoje neslaganje sa sadzajem sajta. Ovo se dalo ocekivati, jer su do sada bili neometani u svojoj misiji posrbljavanja Grblja. Ono sto je bilo iznad ocekivanja su toliko brojne pozitivne reakcije crnogorskih Grbljana iz Crne Gore, iz Srbije i dijaspore. Ovim putem im se svima zahvaljujem na lijepim rijecima podrske, na komplimentima datim sadzaju sajta grbalj.org. i ujedno pozivam sve crnogorske Grbljane iz Grblja i van njega, da mi pomognu u ovom poduhvatu i daju svoj licni doprinos da se glas Crnogoraca u Grblju ponovo cuje. 

Frankfurt am Main                                                                                                   

Dr. Nenad Popovic

novo na grbalj.org-u: 

U rubrici geografija i stanovnistvo Grblja procitajte sto pise u Letopisu matice srpske iz 1825 o Crnogorcima (Montenegrima) 

U rubrici religija i kulturno blago Grblja: „Arheoloska karta Grblja“ autora Jovice Martinovica i Vilme Kovacevic 

Nove rubrike na grbalj.org-u: „Grbaljske aktuelnosti“ i „Istorijske karte, gravure i fotografije Grblja“